DE K VAN SKYLLA

In 1997/98 heb ik opnieuw een studie rond het Palinurusverhaal gedaan, dat ik negen jaar eerder had gebruikt voor de video-installatie Palinuro. Ook dit keer voor een videowerk, maar nu vanuit een andere invalshoek: de mythen rond de Griekse godin Hekate.
Op een zeker moment vroeg ik mij af of het nog wel om een videowerk moest gaan vanwege de ongewone vorm die de fabel verkregen had en de vele motieven die de studie had opgeleverd.
Ik heb er toen weinig meer mee gedaan. Op enkele spin-offs na is de fabel ervan alleen in mijn hoofd blijven bestaan. Voor zoiets als, bijvoorbeeld, een video-opera, waar het echter niet van is gekomen.

In het najaar van 2008 bestond het Fonds Beeldende Kunst Vormgeving en Bouwkunst 20 jaar. Het Fonds heeft toen onder het motto ’Droomplan? Bijzonder project? Goed Idee?’ beeldende kunstenaars, vormgevers en architecten uitgenodigd om live plannen aan een speciale commissie te komen presenteren. Ik heb die kans aangegrepen om de fabel rond Hekate nu als een plan voor een werk (opera) voor internet te presenteren. Het Fonds heeft mij met het verlenen van een subsidie mede in staat gesteld om het plan voor wat nu een webopera heet, verder te ontwikkelen en uit te voeren.

Het werk is begonnen in april 2009 en heeft een eigen site: www.webopera.nl, waarop de voortgang van het project als work in progress gevolgd kan worden.

Om een idee te geven van het project volgt nu de aanmeldingsbrief.

*

DE K VAN SKYLLA IN EEN PAAR ZINNEN

Eerst was er het zinnetje: waar uit het woud een klein riviertje kwam, waarvan de rode kleur mij nog doet rillen.

Dan: Palinurus, (…), viel in zijn slaap in zee, was drie dagen ten prooi aan de stormen en de golven van de zee en kwam ten slotte veilig op het strand bij Velia, waar de wrede bewoners van die plaats hem vermoordden om zijn kleren: zijn lichaam lieten ze onbegraven op het strand liggen.

Maar ook: Het verslag zit vol moeilijkheden. (...) - 'Om U, Palinurus, te zoeken', droevige dromen brengend ofschoon u onschuldig waart. Maar was Palinurus onschuldig?

Regels (van resp. Dante, Lemprière en Connolly) die ten grondslag hebben gelegen aan het plan dat ik destijds voor de eerste van drie projectsubsidies die het Fonds BKVB mij heeft verleend, had ingediend, maar die ook na de totstandbrenging van dat plan (Palinuro, 1989) mij geregeld door het hoofd zijn blijven spelen.

In 1997/98 heb ik een voortgezette, dit keer minder zwaarwichtige studie van het Palinurusverhaal gemaakt. Aanvankelijk als fabel voor een groots opgezette (dat wel) video-installatie, bestaande uit een videosculptuur, een aantal ruimtelijke videoprojecties en enkele parallelle videowerken.

Na voltooiing van de studie vroeg ik mij echter af of ik mij bij het concipiëren van het werkplan alleen op het maken van een videowerk moest blijven richten. Dit vanwege de eigen, ongebruikelijke vorm die de fabel verkregen had en vanwege de veelheid aan motieven die de studie had opgeleverd.
Ik heb er verder weinig meer mee gedaan. Op enkele spin-offs na (Nox Umida, 1999; Lezingen van het Blauwe Uur 2001 en enkele losse videowerken) is de fabel zelf in een ringband en de uitwerking ervan alleen in mijn hoofd blijven bestaan.  Hetgeen niet erg hoeft te zijn. Nog afgelopen week stond er in de NRC (CS afl. 1965, 5 sept 2008) een troostelijke column van Maria Barnas waarin het voor een deel over een denkbeeldig museum voor kunstwerken ging, die te moeilijk, of te kostbaar zijn om uitgevoerd te worden, of onmogelijk verwezenlijkt kunnen worden. En is de VPRO aan een viertal uitzendingen begonnen rond de Anthologie du cinéma invisible, een boek uit 1995 van Christian Janicot over honderd nooit gerealiseerde filmideeën en scenario’s.
Vaak kunnen droomplannen en goede ideeën maar beter plannen en ideeën blijven. Maar bij de bedenker ervan blijft de behoefte tot verwezenlijking wel knagen.

Vandaar dat de slogan Droomplan? Bijzonder project? Goed idee? - wellicht tegen beter weten in - onmiddellijk bij mij aansloeg. En dat ik met deze mail te kennen geef een afspraak te willen maken om mijn plan live aan een speciale commissie te komen presenteren. (…)

(ndk, per email, 8 sept 2008)      

Bijlagen:
twee pagina’s (p.13 en p.66-67) uit deel 1 van de studie Hekate, TriviaSelene uit 1997/98 om een zeker idee te geven.